20 listopada 1900 roku...

Ślub odbył się, jak wiadomo, 20 listopada roku 1900, w tym oto kościele.

Dlaczego w tym właśnie, a nie w jakimkolwiek innym? Kim byli świadkowie?

A teraz, zamiast opowieści czy spaceru będzie łamigłówka.

Czytając o tej burzliwej i pełnej meandrów historii - choć wydawało by się znanej wszystkim od dzieciństwa prawie - zastanawiająca wydała mi się seria ślubów. Zanim jednak do ślubów przyszło, była Sztuka. Malarz o francuskim nazwisku, pochodzący ze spolszczonej już rodziny, uczeń Matejki. Opuszcza Kraków, studiuje w Monachium, wraca do Krakowa, wraz z przyjaciółmi wyjeżdża na malarskie plenery do podkrakowskiej wioski.

Pierwszy ślub, istny precedens, 11 sierpnia 1890 roku. Jak mogło dojść do takiego mezaliansu? Jak to się wszystko zaczęło? Ponoć było tak: dziewczęta z Bronowic chodziły na targ, na Stary Kleparz. Ubrane w paradne stroje, rumiane, roześmiane, bajecznie kolorowe stworzenia. A potem, gdy już sprzedały wszystko, co przyniosły, wstępowały do pobliskiej Szkoły Sztuk Pięknych, by sprzedać jeszcze trochę ulotnego, egzotycznego piękna - pozowały malarzom. Tak [...] poznał [...].

Drugi ślub, najpiękniejszej z trzech sióstr, ma się odbyć jakiś czas później, ale narzeczony - wspomniany wcześniej nieszczęsny młody malarz - wyjeżdża do Paryża, by kończyć tam studia i - historia jak z powieści - umiera na gruźlicę. Ma zaledwie 26 lat.

Trzeci ślub... o nim za chwilę.

Czwarty - to właśnie 20 listopada 1900 roku, znana wszystkim historia. Najmłodsza z trzech sióstr, 17 letnia wiejska dziewczyna i 30 letni poeta. No, ale to WSZYSCY znają.

Trzeci ślub odbył się dwa miesiące przed czwartym, w kościele św. Floriana. Małżeństwo zostało wkrótce unieważnione z przyczyn formalnych (nie będę wchodzić w szczegóły, by nie plotkować ;)

Jakiś czas później biskup Jan Puzyna udziela dyspensy i ponowny ślub - niech będzie, że to ślub numer 3 i pół - zostaje zawarty 17 listopada 1900 roku. Była to niewątpliwie dość delikatna sytuacja, szczególnie w konserwatywnym wówczas (?) Krakowie. Pan młody III miał być świadkiem na ślubie swojego przyjaciela (patrz: ślub IV). Tymczasem bohater ślubu czwartego, Pan Młody IV, nie zaprasza na uroczystość żony swojego przyjaciela (tej od trzeciego skandalizującego ślubu, unieważnionego i ponowionego). Ponoć nie chce narażać swojego przyjaciela na nieprzyjemne komentarze krakowskiej socjety... Przyjaciel obraża się, unosi honorem i nie chce być już świadkiem na ślubie czwartym. Czy zmienił zdanie?

Nie wiem, czy kiedykolwiek zdarzyło mi się napisać o "Weselu" (czy raczej o pradziejach "Wesela") w sposób bardziej skomplikowany...

Nie wiem przede wszystkim, czy ktoś z Was w ogóle zechce się zastanowić nad tą serią zagadek obyczajowych. Jeśli tak - to czekam na odpowiedzi!

- Kim byli protagoniści kolejnych pamiętnych ślubów?

- A szczególnie tego numer trzy (oraz trzy i pół :)

- Dlaczego ten właśnie kościół?

- Kim był malarz o francuskim nazwisku?

- Gdzie mieszkał wtedy (listopad 1900) bohater trzeciego ślubu (czyli świadek czwartego)

(co teraz tam się znajduje i czy jest jakaś pamiątka? Co widział z okien?)

- Kim był drugi świadek czwartego ślubu?

- W którym akcie i której scenie znanej sztuki pojawia się niedoszły protagonista drugiego ślubu?

Przepraszam, że takie pokrętne historie tutaj mi się napisały... Miało być całkiem inaczej, ale przecież wiadomo jak to bywa z moimi planami. Późno wieczorem wróciłam z Krakowa. Pochłonęły mnie dziś krakowskie muzea - był dzień otwartych drzwi, było zwiedzanie z kustoszem kolekcji Sapiehów, było oglądanie pewnego dziedzińca cudnej urody, którego nigdy dotąd nie widziałam... i już nie zdążyłam dotrzeć do Bronowic. Ale przecież - pamiętajmy - wesele trwało kilka dni! I wcale nie 20 listopada odbyło się to, co opisane jest w "Weselu".

Będzie mi miło, jeśli pokusicie się o poszukanie odpowiedzi na pytanie o adres - gdzie mieszkał ten, który później to wszystko opisze? Dziś, odwiedzając trzy albo cztery muzea, przemierzając Kraków wzdłuż i wszerz, odwiedzając dwukrotnie Wawel i robiąc fotograficzną dokumentację tego pięknego, chaotycznego dnia, sfotografowałam kilka miejsc związanych z Wyspiańskim i w następnym odcinku pokażę, jak dziś wygląda dom stojący dziś na miejscu tego, w którym mieszkał pisząc "Wesele". Ufff... Oprócz sekwencji ślubów jest też sekwencja domów, ale przecież na pewno uda nam się to wszystko rozwikłać.

A na zakończenie kościół Mariacki widziany dziś wieczorem.

Tylko proszę mi nie traktować tych zdjęć poważnie. Są landrynkowe, różowo-błękitne, źle skadrowane i nieostre. Ale jest to przede wszystkim seria obrazująca całkowitą niemożliwość sfotografowania kościoła Mariackiego tak, by uniknąć tłumów/ żółtych parasoli kwiaciarek/ dorożek w kształcie dyniowych karocy/ tej ohydnej fontanny albo czymkolwiek-to-jest/ okropnych bud targowych, które widać MUSZĄ być na rynku przez cały czas. Tak, by zmieścił się cały w kadrze bez deformacji.

Takie założenia wykluczały się wzajem i spowodowały powstanie tych landrynkowych hybryd. Ale jest to też zapis chwili, zmęczenia po całym pięknym i intensywnym dniu, za plecami mam rozświetlone Sukiennice (i wciąż kolejka do muzeum), przed sobą mam Plac Mariacki i tam będzie ten punkt, kiedy trzeba się odwrócić, zostawić Rynek, potem zostawić Kraków, iść na dworzec, wracać tutaj po nocy, z gwiazdami nad głową, w ciszy przerywanej ujadaniem psów, źle oświetloną drogą i dziwić się, że dwa bliskie światy mogą być tak różne, tak dalekie ontologicznie, tak nieprzystawalne. Jak Bronowice i Kraków wtedy, 111 lat temu.