Na Pęksowym Brzyzku A.D. 2012. Czytam cmentarze.

Był bardzo ciepły październik, brzydkie miasto gwarne i pełne zgiełku, choć największa inwazja już przeszła, od gór wiał halny i nad wstrętną promenadą z psychodelicznymi latarniami w kształcie chwiejnych pastorałów unosiły się liście i reklamy. Transparenty teatralne z podobizną Genezypa Kapena łopotały na wietrze nad najbrzydszą ulicą świata, jego szyderczy uśmiech pasował tu wyjątkowo dobrze.

Ciepło, niezwykle ciepło, gorący wiatr. Błękitne niebo bez najmniejszej chmurki, złote liście, nierzeczywiste kolory. Przeglądam zdjęcia, jaskrawe, fowistyczne - kto mi uwierzy, że było właśnie tak? To był ostatni dzień i żegnałam się z brzydkim miastem, które nie wiadomo jak i kiedy przypisało mnie sobie, związało tak irracjonalnie. Peregrynacja po stałych punktach mojej mapy, pożegnanie z ulubionymi miejscami - Kasprusie, Atma, ul. ks. Stolarczyka i moje Lipki, najpiękniejsza łąka tuż pod Giewontem, na której wydeptałam już własne ścieżki, czyhając na zmianę pogody, wróżąc przed zachodem słońca pogodę na następny dzień, obserwując pory roku, linię Tatr od Bielskich na wschodzie aż po najdalsze łagodne wzniesienia na zachodzie, z wielką ścianą Giewontu en face. Jeszcze wcześniej pożegnałam Kolibę. I przyszedł czas na Pęksów Brzyzek.

Tak sobie lekko o tym piszę - tak, żeby został jakiś ślad tamtego ostatniego dnia, gdybym kiedyś straciła pamięć. A co naprawdę znaczy dla mnie ten niewielki cmentarz, kogo na nim spotykam, z kim rozmawiam i o czym milczę - o tym zmilczę. Nie wiem dlaczego zostawiłam tam...

Ale jedno jest pewne - jeśli czasem mam wątpliwości, czy coś zostanie, czy tylko chaos poza ułamkiem teraźniejszości - wystarczy, że przypomnę sobie ten mały, górski cmentarz. Jest pamięć, żywa pamięć - wycięta w lilie matragony, krzyżyk niespodziewany i liście paproci, pamięć przywiązana do taternickiej liny, do granitowego głazu. Ręka, która odnawia zatarte napisy w kamieniu, szlifuje drewno. Wiatr obraca wiatraczek zamocowany w drewnianym pomniku na grobie Fedorowicza, najlepszego witkacowskiego aktora pośród meteorologów i najlepszego meteorologa wśród aktorów, zwanego żartobliwie Pimkiem albo Wiatrem Halnym, zawsze w nieodłącznym malowniczym berecie, tak lubianego przez zakopiańską bohemę. Przyjaźnią darzył go Szymanowski i inni wielcy Zakopiańczycy...

Za każdym z tych zdjęć stoi historia - ta wielka, w której wielkie nazwiska. Witkiewicz, Szymanowski, Karłowicz Chałubiński, Pawlikowscy z Medyki, ksiądz Stolarczyk, Sabała, Ferdynand Goetel, Zofia i Witold Paryscy, Wanda Gentil-Tippenhauer, Helena Roj-Rytardowa, Jadwiga Witkiewiczowa, Maria Witkiewiczowa, Maria Dembowska, Bronisław Dembowski... i tylu, tylu innych. I ta mała historia, moje ścieżki, zaplątanie w ich słowa, opowieści, czas zaprzeszły. Bliscy sercu nieznani, bliżsi od współczesnych. Za każdym zdjęciem jest moja opowieść, łączą się ze sobą - wiele głosów, obrazów, wspomnień. Książek! Książek, dzięki którym to życie jeszcze jest coś warte. 

Trzy pory roku na zakopiańskim Starym Cmentarzu przedstawiłam w ubiegłym roku. Jeśli macie chwilę na archiwalne wpisy, można przeczytać je tutaj: Cmentarz na Pęksowym Brzyzku. Wątek tatrzański i zakopiański już pojawiał się na blogu, jak może niektórzy z Was pamiętają (tutaj bliska sercu Atma). Dzisiejszym wpisem rozpoczynam nowy cykl tatrzański, miłośników Krakowa prosząc o trochę cierpliwości.