Smreczyński Staw - pejzaż leśny

W nowym cyklu: Jeziora Tatrzańskie czyli jezior Tatr Polskich subiektywne opisanie, bogato ilustrowane i opatrzone dyletanckim komentarzem jako pierwszy pojawi się Smreczyński Staw.

Smreczyński Staw (1226 m npm, 0,75 ha, 5,3 m głębokości) - położony wśród lasu w górnej części Doliny Kościeliskiej. Woda brunatna o mulistym dnie. Rzadkie gatunki flory i fauny wodnej, bezrybny.*

Tyle fakty.**

Gdy wpatrywałam się w lasy nad brzegami Smreczyńskiego Stawu, to owe rzadkie gatunki flory i fauny wyobrażałam sobie mniej więcej tak Tetmajerowsko:

Były tamoj leśne Ćmy, były tamoj górne Gmły, były wodne Skróśświetlice, były wietrzne Poświstnice, były takie, co świat złocą, były, co go kryją nocą, i były, co go druzgocą; były jasne Błękitówki, były sine Trupigłówki, co leciały z takich stron, gdzie się mord stał, przekroczył zgon.***

Może i były w tamtych lasach, może tańczyły w kosówce, w skorusie, w rudych borówczyskach, w sinych wywietrzyskach, w cieniu smreków. Jeśli nie nad ostrą linią brzegu, który rozcinał świat na pół, to niżej, popod nią, w lesie jeziornym-upiornym, odbitym. Trzeba spojrzeć pod powierzchnię:

*Andrzej Paczkowski, Tatrzańskie Stawy, Warszawa 1991
** Żartowałam. Fakty mówią o wiele więcej, ale niech mi nowi czytelnicy nie mają za złe (ci dawniejsi już się przyzwyczaili) nie lubię przepisywania powszechnie dostępnych w internecie wiadomości. Kto ma chęć o Smreczyńskim Stawie poczytać rzeczy naprawdę ważne i istotne, tatrzańską wiedzę rzetelną i sprawdzoną znajdzie w świetnych przewodnikach Józefa Nyki. Wikipedia go przepisuje, dobrze chociaż, że z podaniem źródła, czemuż miałabym robić to samo? Nic nie zastąpi książki!
*** Kazimierz Przerwa-Tetmajer, Na Skalnym Podhalu, WL, Kraków 1955, s. 268

Dlaczego cykl poświęcony tatrzańskim jeziorom rozpoczyna Smreczyński Staw?

Primo - pisałam już o nim, może pamiętacie, oto Smreczyński Staw AD 2010. Secundo - o od niego wszystko się zaczęło, dawno, przed laty. Ledwo skończyła się orogeneza... no dobrze, może trochę później. Pamiętam go, gdy nie był jeszcze odgrodzony tym koszmarnym ogrodzeniem (wiem! potrzebnym) a zobaczyłam go po raz pierwszy nie widząc go wcale, bo przecież był styczeń, staw zamarznięty, przykryty był śniegiem i wyglądał jak duża leśna polana. Dopiero gdy zobaczyłam go po raz drugi - dostrzegłam go naprawdę, co sprawdza się nie tylko w przypadku tatrzańskich jezior. I od tamtej pory wracam do niego, gdy tylko mogę.

Jak dostać się nad Smreczyński Staw?

Najlepiej jednak nie konno, jak to zrobiła Helena Modrzejewska. Trzeba przejść piękną ale najczęściej bardzo tłumnie odwiedzaną Dolinę Kościeliską, potem można wstąpić do schroniska na Ornaku - co natury bardziej introwertyczne narazi w sezonie na niemały szok, nic nie poradzę, że mam do niego sentyment jeszcze z dawnych lat. Najlepiej wybrać się jak najwcześniej rano, wtedy wycieczki jeszcze słodko śpią i Dolina Kościeliska odzyskuje piękno, schronisko też jest wtedy takie jak dawniej.

A potem podchodzi się przez smrekowy las, wśród niewiarygodnych mchów, wielkie poduszki o niesamowitych odcieniach głębokiej zieleni, szmaragdowe, malachitowe, oliwkowe, seledynowe...  prekambryjska podróż w czasie. Las prawie bez prześwitów, gęsty, smrekowy. Zawsze jest dość ciemno i wilgotno. Podchodzi się dość łagodnie, dopiero na samą morenę ścieżka wspina się stromiej, niespodziewanie wychodzi się z lasu na otwartą przestrzeń i mówi się...

Nic się nie mówi. Właśnie nic się nie mówi, słowa topią się, rozpływają. Wstrzymuje się oddech.

Naprawdę! Każdy, kto wychodzi na otwartą przestrzeń tej leśnej jeziornej polany milknie na dłuższą lub krótszą chwilę. Nad brzegiem, na niewielkiej przestrzeni rozstawiono okorowane pnie drzew - nadjeziorny amfiteatr. I tak się siedzi i milczy albo mówi ściszonym głosem. Cisza pasuje do Smreczyńskiego Stawu. Chyba, że przychodzi wycieczka dzieci... Ale naprawdę, naprawdę nie życzę Wam, byście kiedykolwiek musieli być tego świadkami. A ja postaram się zapomnieć wrzaski i wrzucanie kamieni. Czy warto jechać tak daleko, żeby wrzucać kamienie do wody, czy koniecznie trzeba w tym celu zadeptywać Tatry? Ech, zresztą...

 

Widok jest nieopisanie piękny. Linia brzegu ostro dzieli świat na pół, nad powierzchnią polatują olbrzymie ważki, chmury topią się w wodzie. Ale od jakiegoś czasu Smreczyński oddzielony jest od patrzącego wysoką, drewnianą barierą, dość szpetnym ogrodzeniem. Trzeba chronić rzadkie gatunki przed najbardziej bezmyślnym drapieżnikiem świata. Dlatego moje zdjęcia są właśnie takie, jakie są - fragmentaryczne, to wycinki widzianego pejzażu, widziane to na sąsiednim brzegu, to wśród roślinności pod stopami, gdzie chmury mieszają się z wodą i zawieszają się na zatopionych w jeziorze pniach, to nad samą wodą, gdzie latają nieprawdopodobnie piękne ważki. Część z tych zdjęć widzieliście dzisiaj, kilka następnych fragmentów smreczyńskiej układanki chciałabym pokazać następnym razem. Bo jeśli nie fragmenty, wycinki, skrawki - to cały plan przedstawia się tak:

I jeśli mam być szczera, to wolę widzenie nieoczywiste, we fragmencie i skrawku, w odbiciu i cieniu, w wodnym i leśnym wycinku tatrzańskiego świata niż ten oczywisty, cały plan, gdy trzeba patrzeć pod światło, gdy nie umie się pod światło fotografować, gdy niebo jest nagle białe i bez kontrastów, gdy koszmarne ogrodzenie i gdy ciągle ktoś wchodzi w kadr.

Zdjęcia pochodzą z mojej ostatniej tatrzańskiej "wyprawy", te wykonane zostały w poniedziałek, 1 października 2012 roku. Jeśli ktoś chce zobaczyć poprzednie, sprzed dwóch lat - zapraszam tutaj: Smreczyński Staw.

A czy macie jakieś wspomnienia związane ze Smreczyńskim Stawem? Prawda, że piękny?

Czy druga część zdjęć ze smreczyńskiej serii Was nie zanudzi?

Miłej niedzieli!