Kraków błękitny, gotycka cegła w słońcu i średniowieczne rzeźby

Dobrze jest wstać wcześnie, wtedy można zobaczyć taki trochę inny Kraków, trochę nierzeczywisty, może taki jak dawniej - choć pewnie tylko tak sobie wyobrażam. Na ulicach cicho, bardzo spokojnie na Rynku, samochodów tak mało, że można je ignorować,  a nieliczni przechodnie nie przeszkadzają. Nie jest to dla mnie częsty widok, ale tym bardziej cenny. Tamtego dnia, pięknego, słonecznego dnia, kiedy wiosnę czuło się już w powietrzu, i coś więcej niż wiosnę - był to Dzień Poezji wyznaczony arbitralnie i nie wiadomo przez kogo, a przecież zawsze coś to dla mnie znaczy - znalazłam się w Krakowie... nie pamiętam już teraz dlaczego. Czy był jakiś racjonalny powód? Czy musi być? Pewnie nie. Pamiętam, że wiatr był mocny, niebo błękitne i bezchmurne, a bardzo jaskrawe słońce podkreślało każdy załom muru, obrys każdej gotyckiej cegły, kontury wawelskich wież. Pamiętam intensywny zapach wiosny, wilgotny, przenikliwy, pamiętam mokre ulice, cały Rynek mokry był od nocnego deszczu - a może od porannego mycia? A w nim odbijało się niebo.

Cały tamten poranek pamiętam właśnie tak - w błękicie.

Słońce dopiero pojawiało się ponad szczytami kamienic we wschodniej pierzei Rynku, oświetlało część Wieży Ratuszowej, attykę Sukiennic, ale dołem Rynek ginął jeszcze w granatowej czerni.

I był tak pięknie bezludny:

Wschodnia ściana Wieży Ratuszowej wygrzewała się w słońcu i słońce złociło słoneczną tarczę pośrodku tarczy ratuszowego zegara. To zdanie jest tak barokowe, że... maszkaron by się uśmiał:

Oto podwójnie słoneczna tarcza ratuszowego zegara:

Spojrzenie na wieżę i przepiękny wątek cegieł, jaśniejszych, ciemniejszych i najmocniej wypalanej, ciemnowiśniowej zendrówki... i już wiem, że muszę koniecznie zobaczyć prezbiterium kościoła Mariackiego. Gotyk w takim słońcu, czy jest coś piękniejszego? Zestawienie cegły i przepięknej, misternej kamieniarki - gzymsy, archiwolty, fiale, kwiatony, maswerki, pinakle - cała ta gotycka koronkowa robota!

Tu jeszcze zbliżenie na pewien detal, który często umyka uwadze. Owszem, potrzebny jest dobry zoom i owszem, potrzebne są lepsze zdjęcia. Ale nawet te, niedoskonałe, dają wyobrażenie o pięknie tego zespołu gotyckich rzeźb. Proszę koniecznie następnym razem patrzeć w górę, wysoko! Część rzeźbionych detali znajduje się w kluczach okien, a znów inne przysiadły na konsolach wysoko pod samym gzymsem. I tak wokół całego prezbiterium! To nie są przypadkowe przedstawienia, w programie ideowym gotyckiej świątyni nie było nic przypadkowego - a jeśli teraz nie są dla nas czytelne, to dlatego, że nie znamy klucza, by odczytać ten szyfr. Uczeni snują domysły, mniej lub bardziej spójne teorie. Innego typu rzeźby znajdują się od południa, inne znów od północy, często są tutaj groteskowe, wręcz karykaturalne przedstawienia. Niektóre z figur przedstawiono jak dosiadają takie czy inne mityczne zwierzęta, czy a nawet innych ludzi (jedna z bezspornie odczytanych grup to Philis na Arystotelesie, ilustracja średniowiecznego podania - niestety nie mam jej na zdjęciach z tamtego dnia). Oto inne, podniebny bestiariusz gotycki:

Tu inne z moich ulubionych, gotyckich zdjęć, nawet jeśli technicznie nieudane - to przecież jakie światło, jak pięknie wygląda gotyk w słońcu. Oraz palimpsest kolejnych przemian. Niezdecydowanie to jak widać nie tylko moja domena :-)

A potem z powrotem na Rynek, ostatnie spojrzenie na Wieżę Ratuszową:

i dalej moją ulubioną drogą. I wreszcie wchodzę w wąwóz Kanoniczej, ulicy zamkniętej na Zamek:

Tu jeszcze jedna piękna gotycka budowla - Collegium Iuridicum - a mój cień stoi tuż obok zarysu nieistniejącego już kościoła Marii Magdaleny. Na tym wszystkim cień dyskusyjnej kolumny Piotra Skargi, a obok pod ścianą - przedziwna fontanna. Nie, nie pod tą ścianą, pod sąsiednią  - naprawdę łatwo pomylić ze sobą te dwie formy... Nie ma szczęścia do fontann biedny Kraków.

Tu w wodzie odbija się piękny, gotycki szczyt Collegium Iuridicum:

Wieże Wawelu, a pod nimi...

"U stóp Wawelu miał ojciec pracownię..."

Wyspiański encore et toujours, wszystkie drogi prowadzą do niego. Ostatnia kamienica po prawej, wcześniej dom Długosza, wcześniej słynna łaźnia, dużo później - pracownia Franciszka Wyspiańskiego, średniej klasy rzeźbiarza. W przyziemiu, od strony Wawelu, małe okienka tuż nad ulicą, tu niewidoczne.

I tu kończy się spacer - ale ciąg dalszy nastąpi. To był długi dzień!