Kościół Bożego Ciała w Krakowie - wnętrza

Kościół Bożego Ciała w Krakowie oglądany już był z zewnątrz, w karkołomnej perspektywie, teraz czas wejść przez piękny gotycki portal do wnętrza kościoła. Zanim tam wejdziemy jeszcze uwaga techniczna: pomimo mojego zamiłowania do fotografii 'naturalistycznej' i przyjętych zasad 'nieingerencji w zdjęcie', bywają sytuacje, kiedy od tych zasad muszę odstąpić. Nie chodzi tu absolutnie o względy estetyczne - o tych na razie można zapomnieć - ale o pokazanie pięknych i trudnych (dla mnie) do sfotografowania wnętrz kościoła. Wewnątrz jest ciemno a jednocześnie ostre światło wpadające przez witraże rozświetla wszystkie złote elementy wystroju - a tych nie brakuje :) Dlatego przymknijcie oczy na niedostatki tych zdjęć (trzy z nich są rozjaśniane - dwóm pierwszym niewiele to pomogło, ale muszą zostać, bo są ważne!)

To tyle o mojej walce z materią fotografii, przejdźmy do...

ambona w kształcie łodzi - kościół Bożego Ciała

...wojny naszej, którą wiedziemy z szatanem, światem i ciałem.

Tak, będzie barok! Wiem, że nie tylko ja mogę podpisać się pod zdaniem Herberta: "mniejsza o barok, którego nie znoszę", to prawda, barok nie pozostawia obojętnym - można zachwycać się albo wzdragać w dreszczu estetycznego niesmaku. Przytłaczający splendor. Ogrom i przesyt, krągłość i złoty deszcz - barok w natarciu nie pozostawia nawet czasu na świadome estetyczne refleksje, podziwia się go, chociaż jest straszny, a może i dlatego, że jest straszny. Cały jest nadmiarem.

Wystrój kościoła datuje się w większości na pierwszą połowę XVII wieku. W kościele Bożego Ciała barokowa obfitość weszła w mariage (czyżby z rozsądku?) z surowym gotykiem ścian.

Strzeliste gotyckie filary dają oparcie barokowym ołtarzom. Kamień i złoto:

Zdjęcie poniżej, w braku lepszych, ukazuje najważniejszą część kościoła: złocony ołtarz główny zdobią dwa obrazy pędzla Tomasso Dolabelli - w dolnej części "Pokłon pasterzy" a w górnej "Zdjęcie z krzyża". Ołtarz jest przepięknym przykładem XVII wiecznego snycerstwa, jednak najcenniejszym i najwspanialszym dziełem, jakie można podziwiać w kościele Bożego Ciała są znajdujące się po obu stronach ołtarza stalle (o nich będzie jeszcze mowa dalej).

Na północnej ścianie prezbiterium (czyli po lewej) umieszczono - to ponoć średniowieczny zwyczaj - barokowe organy z 1662 roku. Poniżej znajduje się wejście do gotyckiej zakrystii - stare, kute w metalu drzwi, z oryginalnym zamkiem i kluczem! Z zakrystii można przejść (kiedyś się odważę) do skarbca, w którym przechowywany jest obraz z XV wieku tzw. Madonna terribilis daemonibus, którego od czasów średniowiecza aż do dziś używa się do... egzorcyzmów. Wątpię, żeby udało mi się uwiecznić to dzieło na zdjęciu...

Organy i piękne krzyżowo-żebrowe sklepienie:

A oto i stalle. Misternie zdobione kolumny i płaskie pola pokryte malowidłami, kartusze, złocenia, anielskie główki, ornamenty kute, rzeźbione i malowane, farba i złoto, roślinne wici i sploty - każdy centymetr tej niewiarygodnej konstrukcji pokrywa dekoracja. Ich renowacja kosztowała ponoć majątek, nietrudno w to uwierzyć.

Na koniec jeszcze jeden niezwykły zabytek - ambona w kształcie łodzi. Baśniowa i realistyczna zarazem: posiada sieci, wiosła, maszt i żagle - metaforę łodzi tłumaczy werset: "ascendens in naviculam Petri decebat turbas", wstąpiwszy do łodzi, Piotr nauczał tłumy (idea apostolstwa jest najważniejszym celem kanoników laterańskich).

Łódź-ambona unoszona jest na falach i podtrzymywana przez dwie syreny - czyżby w XVII wieku dekoracje kościelne traktowano z większą swobodą i bardziej liberalnie niż dziś? Zapewne! Dziś byłoby to raczej nie do pomyślenia :)

Oto nieprzyzwoite syreny:

W przygotowaniu opisu korzystałam z książki "Krakowski Kazimierz" Agnieszki Legutko-Ołownia, wydawnictwo Bezdroża, Kraków 2004.

P.S. Nie bądźcie zanadto surowi dla baroku (a mówię to zwłaszcza do siebie), warto spojrzeć nań przychylnym okiem za nieokiełznaną fantazję, nieprawdopodobne konstrukcje i oksymorony, wykorzystany potencjał przeciwieństw, uczucie, witalność, ekspresję, światłocień. Można przeczytać "Wyspę dnia poprzedniego" Umberto Eco - aby pojąć niepojęte, czyli zrozumieć barokową mentalność. Na tym zakończę 'pochwałę baroku' - pisaną, rzecz jasna, z przekory ;)