Zanim pójdziemy na spacer ulicą Retoryka - wiosenne interludium

Myślę, że pójdziemy już niedługo na spacer ulicą Retoryka, dobrze jest tam wracać, obserwować zmiany, przyglądać się kamienicom Talowskiego w różnym świetle i bez-świetle. Śladami Teodora Talowskiego spaceruję już od maja 2009 roku; wracam i przypatruję się tym fantastycznym budynkom, czytam inskrypcje, pozdrawiam jego menażerię jak dawno nie widzianych znajomych... To przecież Teodora Talowskiego dotyczyła ostatnia fotograficzna zagadka - wizjonera, fantasty, architekta wyobraźni. Spacer wymaga wszak przygotowań - chcę przywrócić kilka archiwalnych wpisów i przygotować zdjęcia. Tymczasem niech więc będzie wiosenne interludium, związane z poezją mojej ulubionej Julii Hartwig, o której pisałam niedawno przy okazji Dnia Poezji. Przywołałam wtedy tytuł "Odwiedziłeś mnie przebiśniegu"...

Ten poetycki tekst to zaledwie kilka słów, jeden obraz a tak sugestywny, że nie potrafię się od niego uwolnić odkąd przeczytałam te słowa przed kilku laty. Tylko poezja potrafi wykroczyć poza opis świata. Sięga poza obszary denotacji, odwołuje się do porządku powyżej i do tego najbardziej wewnętrznego, do intymności snów. Tylko poezja potrafi zapisać mapę snów, doświadczenie nieuchwytnego.

Odwiedziłeś mnie, przebiśniegu. Pokrzywo, kwitnąca biało, najmarniejsza wątłości, która dążysz ku światłu, odwiedziłaś mnie tej nocy.*

Nie znam języka, jakim mówią poeci. Nie potrafię nim mówić; czasem tylko pojmuję skrawki zdań, wyrwane słowa - jak w obcym kraju o nieznanym, ale gdzieś wcześniej zasłyszanym języku, może podobnym do innego. Zawsze wtedy - rozpoznanie. 

Podobnie z językiem fotografii. Jak barbarzyńcy mówiący nieskładnym bełkotem - tak się czuję, gdy pragnę wyrazić coś, obrazem, słowem - coś, co widziane, przyśnione. Nieprzystawalność języka i rzeczy świata tego. Jaki trzeba mieć talent, by tworzyć portrety roślin - tak jak to robił Wyspiański. A najbardziej lubił te niepozorne, łąkowe i z wiejskich ogródków. Jest botanika i wielka uważność studiowania przyrody  a potem wielkie przemienienie. Rośliny w jego zielniku są tym, czym są i są jeszcze czymś więcej. I tak jest u Hartwig, przemiana i przeobrażenie. Portrety botaniczno-oniryczne. 

Najlepiej oczywiście jest o tym wszystkim nie mówić, nie myśleć - oto przebiśnieg, dowód na niewyrażalność:

*Julia Hartwig, Wiersze wybrane, Biblioteka Poetycka Wydawnictwa a5 pod redakcją Ryszarda Krynickiego, s. 124