Skała 502 albo krajowidoki Małopolski

Dobrze, zostawmy kwestie przypadku, zbiegu okoliczności i tego, co za nimi stoi (lub nie); dziś będzie przestrzeń, powietrze, błękitne niebo, białe skałki i widoki. Krajowidoki! Czy to piękne słowo nie zasługuje na przywołanie? Zdarzyła się seria trzech albo czterech słonecznych dni po długiej, szarej zimie, zdarzyła się kolejna z serii moich mikropodróży - były dwa dni w Ojcowie, była Dolina Bolechowicka a pomiędzy nimi - jak myślnik albo wykrzyknik - pojawiła się Skała 502. To było dokładnie przed tygodniem, ósmego marca; oglądam te zdjęcia teraz, z perspektywy kilku szarych i zimnych dni z niedowierzaniem - tyle błękitu, słońca! 

Uczciwie też trzeba powiedzieć, że poza słońcem i błękitem niewiele więcej znajdzie się na tych zdjęciach i w całej tej historii. To była taka improwizacja i doskonale to widać - nie zrobiłam nawet zdjęcia skały z oddalenia, a przecież tak pięknie się prezentuje. Mogłam zrobić wspaniałe zdjęcia - na południe rozpościera się piękny widok, często rysują się nawet Tatry; ale do tego potrzebny jest lepszy aparat i inna pora niż wczesne popołudnie; zresztą w sieci dobrych zdjęć jest mnóstwo, tu mogę polecić przede wszystkim wpis na blogu Moje klimaty (trochę inna skała, ale za to jak widać Tatry!). Kiedyś, obiecuję sobie, wrócę tam jeszcze w słoneczny dzień, wcześnie rano i może wtedy uda mi się zobaczyć i sfotografować Tatry. Tymczasem zostaje jak zwykle wspomnienie, wrażenie, zapis paru chwil stanu dziwnego prawie-szczęścia. (Spokój, spokój, prawie szczęście. To zdanie z Iwaszkiewicza często mi towarzyszy).

Skała 502, oprócz tego, że jest to świetny punkt widokowy, intryguje również nazwą. Tak naprawdę nosi enigmatyczną nazwę Skałka albo Grodzisko (tak pewnie, żeby wprowadzić więcej zamieszania w toponomastykę okolic Krakowa, gdzie Skał, Skałek i Grodzisk jest trochę), dlatego najbardziej lubię jej nazwę potoczną - właśnie Skała 502. Wspaniała nazwa, która odsyła idealnie do samej rzeczy, marzenie tych, którzy poszukują języka ścisłego, którego pojęcia idealnie, bez niejasności nazywają przedmioty i zjawiska. Cóż z tego, kiedy Skała 502 kłamie w swojej nazwie! Piękne nazwanie, które tak idealnie ją opisuje, tyczy się stanu rzeczy z nieaktualnych już badań i pomiarów, kiedy tak właśnie wymierzono jej wysokość n.p.m. "Według ostatnio wydawanych map topograficznych (cytuję za J. Partyka, 2006) jest to najwyższe wzniesienie Wyżyny Krakowsko-Częstochowskiej i ma nie 502 lecz 513 m n.p.m." Gdzie indziej czytałam znów, że jest to - owszem - najwyższe wzniesienie, lecz jedynie Wyżyny Olkuskiej, gdyż albowiem Wyżyna Krakowsko-Częstochowska kulminuje swe niebotyczne wzniesienia całkiem gdzie indziej. Nie chce mi się sprawdzać gdzie, przepraszam. Zresztą i tak może się za chwilę okazać - jako że pewnie wciąż trwa orogeneza - że to znów nieaktualne. To mnie trochę zniechęca do szlachetnej nauki geografii, przyznaję (już przeczuwam, kto teraz się na mnie oburzył ;-) Macieju, nie złość się! Umysły ścisłe proszę niniejszym o wyrozumiałość.

A zatem Skałę 502 widziałam ostatnio, w ubiegłą niedzielę, gdy liczyła sobie 513 m n.p.m.; wydawała się dość stabilna. A już mówiąc poważnie - to cała okolica jest przepiękna! Falujące pola, trawiaste nieużytki, rozległe przestrzenie, tu i ówdzie zbiegające ku dolinom potoków, nad którymi zieloną nieregularną plamą rozłożyły się lasy. Puste przestrzenie usiane są tam i sam skałami o fantastycznych kształtach, które przypominają, gdy patrzeć na nie z góry - wielkie, prehistoryczne zwierzęta, które wyszły na chwilę z wody czy cienistego lasu i wygrzewają się w słońcu. Och, no dobrze - "szlak biegnie przez rozległą wierzchowinę jurajską (...) usianą w tym miejscu licznymi skałkami. Są to grupy tzw. ostańców jerzmanowickich, odosobnionych form skałkowych o wysokości względnej ok. 50 m." - podaje nieoceniony przewodnik J. Partyki. Szlak, o którym tu mowa, to niebieski Szlak Warowni Jurajskich, którego fragment biegnie przez Ojcowski Park Narodowy właśnie w okolice Jerzmanowic i obok naszej Skały 502 w stronę Doliny Będkowskiej i dalej... Dalej nie pójdziemy, bo Skała 502 wydaje się doskonałym miejscem, żeby zatrzymać się dłużej i powygrzewać się w taki słoneczny dzień jak wtedy.

Jest też miejscem chętnie odwiedzanym - miałam to szczęście, że przez prawie godzinę byliśmy tam całkiem sami, ale po tym czasie zjawiła grupa kilku osób. Sądząc po ilości śmieci na skale, jest to chętnie wybierane miejsce pikników... naprawdę przeraża mnie to wszystko, jak można? Jakie niedostatki wyobraźni mieć trzeba, o empatii już nie wspominam, wystarczyłaby szczątkowa inteligencja - żeby nie wyrzucać śmieci w takich miejscach, w przyrodzie - już przecież niedługo nie zostanie ani skrawka czystej przestrzeni. Tracę wiarę w gatunek ludzki jako całość, tylko jednostki ratują to jeszcze. Przygnębia mnie odwiedzanie takich pięknych miejsc - zaśmieconych, brudnych. Ale cóż, takie będą rzeczypospolite itd., itd.

Poniższe dwa zdjęcia przedstawiają jedną z sąsiednich skałek, tuż obok naszej autotelicznej. Jako się rzekło doznałam niewytłumaczalnego zaćmienia i nie sfotografowałam tym razem skały 502 z oddalenia, choć tak efektownie wygląda. Zostają sąsiadki:

A tu już moja piękna, autoteliczna skała, widziana bodaj od południa. Zwraca uwagę charakterystyczny element, wieżyczka triangulacyjna - jak podaje J. Partyka - jest to "nieestetyczny betonowy słup z czasów ostatniej wojny". Ileż dyskusji w internecie o tym słupie! A czy on jest polski, czy niemiecki, czy triangulacyjny, czy jest to "polski znak topograficzny" jak podaje Wikipedia a może znów była tu stacja nasłuchowo-zagłuszająca Wermachtu, jak gdzieś czytałam? Nie podejmuję się nawet rozstrzygać tej kwestii a zainteresowanych skłaniam do poszukiwań.

Słup, czymkolwiek by nie był, zbliża się coraz bardziej i jedyne z czym łatwo jest mi się zgodzić: niewątpliwie jest nieestetyczny. Ale za to nie sposób pomylić skałki 502 z jakąkolwiek inną - a tych przecież nie brakuje w okolicy. Jako punkt orientacyjny sprawdza się więc doskonale i raz uchronił mnie przed ewidentnym zabłądzeniem podczas którejś z pieszych wycieczek w okolicach Doliny Będkowskiej (tzn. przed sporym nadłożeniem drogi). Tak więc słup w całej okazałości a zanim zobaczyłam go z bliska - to cała ta awangarda, przedwiosenne forpoczty, kwitnąca leszczyna, pączki na kolczastych krzewach. Na skale rośnie sobie roślinność ciepłolubna (i wcale się jej nie dziwię, najchętniej też bym tam została), "roślinność ciepłolubna złożona z muraw naskalnych i zarośli" (J.P. 2006)

A oto już tenże nieestetyczny betonowy słup w całej okazałości, z bliska oraz ze sztafażem ludzkim - li i jedynie dla pokazania rzędu wielkości, ma się rozumieć.

Poniżej element ludzki prezentuje odzież trekkingową, w szczególności zaś kurtkę firmy B. (o konotacjach filozoficznych) o kolorze, który do tej pory wzbudzał we mnie żywą niechęć, dopóki nie odkryłam jego prawdziwego zastosowania - otóż kurtkę tę nosi się w słoneczne dni na wapiennych skałach, siedząc sobie nonszalancko na tle błękitnego nieba. Producent o tym nie pisał, szkoda, ale dobrze, że po tak długim czasie wreszcie to odkryłam.

Kiedy patrzysz w otchłań...

... otchłań patrzy w ciebie ;-)))

A teraz już, proszę Państwa, widoki i krajowidoki. Co tu dużo mówić - nie wiem, czy zdjęcia to oddają, ale było przepięknie!

Tutaj poniżej mają moi PT Czytelnicy zestaw siedmiu zdjęć w większym formacie, które najlepiej będzie sobie oglądać w formie pokazu slajdów (klik w zdjęcie)

I wreszcie na koniec pożegnanie z zimą - jest to mam nadzieję ostatnie pole śniegu, jakie widziałam tej wiosny:

Na autoteliczną, fałszywą i piękną Skałę 502 weszła, powygrzewała się w słońcu i powędrowała dalej, pisząca dla was (i egoistycznie dla siebie) tę relację, nie lubiąca błękitnego koloru (z ważnymi wyjątkami), wyglądająca fatalnie na zdjęciach, jakkolwiek wyglądająca na szczęśliwą, bo tak było w istocie -

Wasza A.

PS 1
Firma outdoorowa na literę B., ani żadną inną literę alfabetu nie sponsorowała tego tekstu ;-)
PS 2
Ten wpis miał się pojawić wieczorem, ale niedługo wybieram się jednak do Krakowa i kto wie, kiedy wrócę, więc zostawiam coś do poczytania i pooglądania pod moją nieobecność. Miłej niedzieli!